Kaszel mokry – zbiór najważniejszych informacji

Kaszel mokry inaczej nazywa się produktywnym, ponieważ skutkuje on odkrztuszaniem plwociny zalegającej w płucach. Warto pamiętać, że kaszel mokry to reakcja obronna naszego organizmu, która pomaga oczyścić drogi oddechowe, dlatego nie należy go hamować. Najczęściej rozwija się on po kaszlu suchym w przebiegu infekcji układu oddechowego. Mokry kaszel u dziecka może być bardzo uciążliwy, dlatego stosuje się zarówno preparaty wykrztuśne, jak i domowe sposoby. Jak odróżnić kaszel suchy od mokrego?

Kaszel mokry – objawy

Kaszel produktywny ma na celu odkrztuszenie wydzieliny i oczyszczenie dróg oddechowych. Kaszel mokry zazwyczaj nasila się rano, ponieważ w nocy nagromadziła się w płucach wydzielina¹. Odkrztuszanie może być dosyć uciążliwe, dlatego stosuje się syrop na kaszel mokry, a także preparaty w kapsułkach i tabletkach. Jest to szczególnie ważne u maluchów, które nie zawsze umieją wypluć wydzielinę i zamiast tego ponownie ją połykają. Z tego powodu mokry kaszel u dziecka może objawiać się także podrażnieniem żołądka i wymiotami. Inne objawy to duszności, a nawet ból w klatce piersiowej.

W zależności od przyczyny wydzielina może mieć różne kolory²:

• żółta lub zielona – jest to wydzielina ropna i zazwyczaj świadczy o infekcji bakteryjnej,
• przezroczysta – najczęstsza w przypadku infekcji wirusowej lub astmy,
• z krwią – niebezpieczny objaw, które może mieć różne podłoże,
• z grudkami – może świadczyć o grzybicy dróg oddechowych lub mukowiscydozie.

Kaszel mokry – przyczyny

Kaszel mokry może być wywołany przez czynniki wirusowe, bakteryjne, a także grzybicze. Może również świadczyć o nowotworze płuc. Ropna wydzielina charakterystyczna jest dla infekcji bakteryjnych, takich jak zapalenie zatok, zapalenie płuc czy ropne zapalenie oskrzeli. Kaszel mokry z wydzielaniem bardzo dużej ilości gęstej wydzieliny zazwyczaj jest objawem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc – POChP. Jeśli wydzieliny jest dosyć mało i ma ona przezroczystą barwę, możemy mieć do czynienia z infekcją wirusową³.

Zapalenie oskrzeli ostre i przewlekłe

Zapalenie oskrzeli obejmuje drzewo oskrzelowe. Objawami tej infekcji jest uciążliwy kaszel i gorączka. Ostre zapalenie oskrzeli zazwyczaj rozpoczyna się dosyć nagle i trwa około 7–10 dni. Jednakże produkcja śluzu i jego odkrztuszanie mogą utrzymywać się przez kolejne tygodnie. Z kolei przewlekłe zapalenie płuc występuje w ciągu co najmniej 3 miesięcy w roku, przez większości dni, co najmniej dwa lata z rzędu⁴.

Przeziębienie

Przeziębienie spowodowane jest w większości przypadków przez wirusy. Infekcja rozpoczyna się zazwyczaj w gardle, obejmując kaszel i drapanie w gardle, a następnie obejmuje również nos, powodując uciążliwe kichanie i niedrożność nosa⁵.

Zapalenie płuc

Objawy zapalenia płuc są podobne do zapalenia oskrzeli, jednak infekcja zlokalizowana jest głębiej w drogach oddechowych. Mogą pojawić się trudności w oddychaniu. Najczęstszą przyczyną są bakterie lub wirusy.

Kaszel suchy czy mokry?

Wbrew pozorom dosyć łatwo odróżnić kaszel mokry od suchego. W przypadku kaszlu mokrego występuje odkrztuszanie wydzieliny, dlatego kaszel ma głęboki, „odrywany” dźwięk. Z kolei suchy kaszel charakteryzuje się trudnymi do opanowania napadami kaszlu, występuje uczucie łaskotania lub drapania w gardle, a chory nie odkrztusza wydzieliny. Może być chrapliwy lub szczekający.

Kaszel suchy pojawia się najczęściej na początkowym etapie infekcji, a po około 2–3 dniach zazwyczaj przechodzi w kaszel mokry.

Leczenie kaszlu

Co na mokry kaszel u dziecka i dorosłego? Na kaszel mokry zawsze podaje się środki wykrztuśne, a nie przeciwkaszlowe. Skutecznym preparatem jest Deflegmin kapsułki, ponieważ dzięki postaci o przedłużonym uwalnianiu substancja czynna leku jest uwalniana z kapsułki przez wydłużony czas⁶. Należy jednak pamiętać, że leki wykrztuśne stosujemy najpóźniej około 3h przed położeniem się spać.

Odkrztuszanie ułatwia także odpowiednie nawodnienie organizmu⁷. Aby wydzielina nie spływała do dróg oddechowych, podczas snu warto utrzymywać głowę wyżej niż reszta ciała. Można również stosować domowe sposoby, takie jak inhalacje, oklepywanie lub syrop z cebuli⁸.

Bibliografia:

1. Swarnkar V., Abeyratne U.R., Chang A.B., Amrulloh Y.A., Setyati A., Triasih R., Automatic identification of wet and dry cough in pediatric patients with respiratory diseases. Ann Biomed Eng. 2013;41(5):1016-1028
2. https://health.clevelandclinic.org/what-the-color-of-your-snot-really-means/ [dostęp: 02.12.2021]
3. Mahashur A., Chronic dry cough: Diagnostic and management approaches. Lung India. 2015;32(1):44-49
4. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/3993-bronchitis [dostęp: 02.12.2021]
5. Irwin R.S., Madison J.M., The diagnosis and treatment of cough. N Engl J Med. 2000;343(23):1715-1721
6. Charakterystyka produktu leczniczego Deflegmin kapsułki [dostęp 02.12.2021]
7. Sanu A., Eccles R., The effects of a hot drink on nasal airflow and symptoms of common cold and flu. Rhinology. 2008;46(4):271-275.
8. Bartak M., Lange A., Słońska-Zielonka A., Cymerys-Bulenda J., Homemade onion syrup. Why is it a great common cold remedy? W: Nauki przyrodnicze – flora i ochrona środowiska. Nyćkowiak Jędrzej, Leśny Jacek (). Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce, 2020, Poznań, Młodzi Naukowcy, 143 p., ISBN 978-83-66392-59-5