Zespół stresu pourazowego (PTSD) to zaburzenie natury psychicznej, które pojawia się w pewnych określonych warunkach. Dotyka osób, które doświadczyły traumatycznego przeżycia i nie otrzymały natychmiastowej, odpowiedniej pomocy psychologa. Jeśli podejrzewasz występowanie tego zespołu u siebie lub u swoich bliskich, koniecznie przeczytaj, czym się charakteryzuje.
U kogo może rozwinąć się PTSD?
PTSD, czyli zespół stresu pourazowego (ang. post-traumatic stress disorder), pojawić może się praktycznie u każdej osoby, która przeżyła traumatyczne doświadczenie i nie przepracowała go w prawidłowy sposób, pod okiem psychologa lub przy wsparciu bliskich. Czasem bowiem nawet zwykłe wsparcie rodziny wystarcza, aby poradzić sobie z trudnym doświadczeniem.
Jeśli jednak wsparcia takiego nie było, praktycznie każdy, kto kiedykolwiek przeżył coś traumatycznego, może być narażony na wystąpienie PTSD. Zazwyczaj pierwsze symptomy pojawiają się w ciągu 1 do 6 miesięcy od traumatycznego doświadczenia. Rozwijające się objawy, jeśli nie zostaną zdiagnozowane i poddane odpowiedniej terapii, mogą utrzymywać się latami.
Jakie mogą być przyczyny pojawienia się PTSD?
Zespół stresu pourazowego pojawia się na skutek silnych emocji, które towarzyszą traumatycznemu doświadczeniu, a które nie zostają następnie prawidłowo rozładowane i przepracowane. Wśród najczęściej pojawiających się przyczyn PTSD wymieniane są doświadczenia osobiste, takie jak gwałt, napaść, wypadek, czy wiadomość o nagłej chorobie swojej lub osoby bliskiej. Również śmierć w rodzinie, zwłaszcza nagła, i następująca w jej konsekwencji tzw. traumatyczna żałoba, może doprowadzić do rozwinięcia się PTSD.
Jakie objawy może wywołać PTSD?
Osoby cierpiące na PTSD doświadczają uporczywie nawracających wspomnień o traumatycznym doświadczeniu. Mogą mieć one charakter marzeń sennych (koszmarów), natrętnych myśli lub zachowań, które odwzorowują daną sytuację – ostatni z objawów jest szczególnie często obserwowany u dzieci, które w swoich zabawach odtwarzają traumatyczną sytuację.
Jednocześnie u osób z PTSD pojawia się lęk, który powoduje unikanie osób, miejsc i przedmiotów kojarzących się z traumatyczną sytuacją. Towarzyszą mu zaburzenia nastroju, przede wszystkim jego obniżenie, a czasem także drażliwość, wybuchy gniewu i trudność w kontrolowaniu emocji oraz reakcji na nie. Osoby doświadczające PTSD przestają też czerpać przyjemność z aktywności, które dawniej lubiły.
Wśród objawów często obserwowanych są także zaburzenia natury somatycznej, takie jak bóle brzucha czy głowy o nieznanym pochodzeniu, ogólne złe samopoczucie i problemy żołądkowe, niezwiązane z chorobami fizycznymi.
Leczenie PTSD
Podejrzenie występowania PTSD powinno skłonić do konsultacji z psychologiem. Na podstawie opisanych objawów może on skierować na odpowiednie leczenie, które obejmuje zarówno psychoterapię, pozwalającą na przepracowanie traumy, jak i leczenie farmakologiczne pod okiem psychiatry. Szczególnie w przypadku dzieci ważne jest jednoczesne prowadzenie psychoedukacji wszystkich członków rodziny, by byli w stanie pomóc maluchowi przejść przez ten trudny okres.