Wprawdzie chirurdzy plastycy nie prowadzą rankingów trudności operacji ale panuje powszechna zgoda, że najtrudniejszymi operacjami estetycznymi są zmniejszenie dużych, obwisłych piersi i plastyka nosa. Co ciekawe operacje te są trudne z dokładnie przeciwnych przyczyn.
Zmniejszenie piersi z powodu rozległego pola operacyjnego i bardzo dużej zmiany kształtu, plastyka nosa zaś z powodu małego pola operacyjnego, złożoności elementów anatomicznych i ich delikatnej budowy co, przekłada się na minimalny dopuszczalny margines błędu – nawet najdrobniejsze uchybienia mogą się odbić niekorzystnie na efekcie końcowym operacji. Ponieważ plastyka nosa jest jedną z najczęściej wykonywanych operacji kosmetycznych ( z reguły jedną z 3-4 najczęściej wykonywanych) to właśnie jej będzie poświęcony niniejszy artykuł
Nos jest jednym z najważniejszych elementów estetycznych twarzy. To na nim zazwyczaj skupia się wzrok rozmówcy, dla tego też widoczne mogą być nawet jego najdrobniejsze defekty. Korekcja nosa jest często szansą na poprawę samopoczucia, walkę z kompleksami oraz realizację marzeń o pięknym wyglądzie. Plastyka nosa wykonywana jest zazwyczaj ze względów estetycznych. Zabieg może zmienić wielkość nosa, szerokość skrzydełek, kąt pomiędzy górną wargą a słupkiem oraz wygląd grzbietu. Korekcja nosa może mieć również wskazania natury ściśle medycznej, pozwala ona bowiem na usunięcie przeszkód utrudniających oddychanie. W większości przypadków plastykę nosa można wykonać najwcześniej po 15-16 roku życia. kiedy to rozwój nosa jest ukończony w 80-90%. Jednak z wielu powodów: zakończony całkowicie rozwój szkieletu kostnego, większa dojrzałość emocjonalna, możliwość podjęcia decyzji o zabiegu bez zgody rodziców operacje o charakterze czysto kosmetycznym wykonuje się dopiero u pacjentów pełnoletnich. Nie istnieje natomiast górna granica wiekowa, po przekroczeniu której operacji tej nie można wykonać.
Plastyka nosa wykonywana jest najczęściej w celu: usunięcia garbu, zwężenia lub wyprostowania grzbietu nosa lub zmniejszenia, skrócenia, wyprofilowania czubka nosa. U niektórych osób dla poprawy kształtu nosa konieczne jest jego powiększenie (za pomocą własnych tkanek lub implantu). W pewnych przypadkach dla zmiany kształtu nosa lub poprawy jego drożności konieczna jest również operacja przegrody lub małżowin nosowych. Ogólnie rzecz biorąc operacja jest wykonywana dla zharmonizowania kształtu nosa z wyglądem całej twarzy oraz charakterem pacjentki. Efekty zabiegu są trwałe.
Jak już wspomniano wśród chirurgów plastycznych uchodzi za najbardziej wymagającą technicznie operację estetyczną. Uzyskanie bardzo dobrego, a nawet dobrego wyniku jest niezwykle trudne. Relatywnie często (w kilku- kilkunastu procentach przypadków) dochodzi do sytuacji, w których ogólny, dobry efekt operacji jest umniejszony przez obecność drobnych nierówności lub asymetrii. Są one najczęściej wynikiem specyficznego przebiegu procesu gojenia jaki zachodzi w tkankach twardych (kościach i chrząstkach. korekcja wyżej wymienionych niedoskonałości polega na ponownej interwencji chirurgicznej o mniejszym lub większym zakresie. Całkowite zniwelowanie mankamentów bywa niekiedy trudne lub wręcz niemożliwe. W ostatnim czasie na popularności zyskują mało inwazyjne metody ulepszania wyników plastyki nosa z użyciem wypełniaczy tkankowych. Polegają one na pokryciu istniejących nierówności, drobnych ubytków tkankowych i wyrównaniu asymetrii odpowiednio podanym wypełniaczem. Stosowane są takie same wypełniacze jakich używa się np. do powiększania ust lub wypełnienia bruzd na twarzy. Są to zarówno własnopochodne tkanki (najczęściej przeszczep własnej tkanki tłuszczowej) jak i implanty w formie iniekcji (najczęściej Aquamid ze względu na jego niewchłanialność). Zastosowanie wypełniaczy tkankowych powala na skorygowanie różnych niedoskonałości w znieczuleniu miejscowym, relatywnie małym kosztem z krótkim czasem rekonwalescencji i bez ryzyka związanego z dodatkowym zabiegiem chirurgicznym. Zabiegi tego typu nie są natomiast polecane jako strategia “pierwszego rzutu” tj. zamiast operacji w ogóle, jako jedyny sposób poprawy wyglądu nosa. Należy podkreślić, że podanie wypełniaczy wymaga dużego doświadczenia, wiedzy i bardzo dobrej orientacji w anatomii nosa, w związku z czym najlepiej jeżeli jest dokonane przez chirurga plastyka.
Wokół korekcji kształtu nosa narosło wiele mitów i nieporozumień oto najczęstsze z nich:
Operacja części kostnej jest trudniejsza niż części chrzęstnej (czubka nosa).
Nieprawda. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że wręcz odwrotnie. W wielu przypadkach uzyskanie widocznej zmiany w obrębie czubka nosa jest nie lada wyzwaniem. Angielskie chirurgiczne powiedzonko mówi “You are master of the tip, you are master of the nose”. Jesteś mistrzem czubka – jesteś mistrzem nosa.
Po operacji nosa występują znaczne dolegliwości bólowe.
Nieprawda. Po operacjach estetycznych nosa ból należy do wyjątkowych rzadkości. najczęstszą dolegliwością jest przejściowe uczucie zatkania nosa (jak przy katarze) spowodowane obrzękiem śluzówki.
Opatrunek po operacji jest kłopotliwy i bardzo widoczny.
Nieprawda. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest wykonanie usztywnienia na grzbiet nosa z cienkiego i lekkiego tworzywa sztucznego mającego kolor ciała. Opatrunek taki jest nie tylko komfortowy ale i mało widoczny.
Garb po usunięciu może odrosnąć.
Nieprawda. Możliwe jest pojawienie się nierówności czy nawet wyraźnego zgrubienia na grzbiecie nosa w miejscu po usuniętym garbie ale nie jego całkowite odrośnięcie. Przyczyną opisanych problemów jest zazwyczaj nawarstwienie się w procesie gojenia okostnej tj. błony pokrywającej kości.
Zawsze można poznać, że ktoś miał zoperowany nos.
Nieprawda. Zoperowany nos, który pasuje do całej twarzy sprawia w pełni naturalne wrażenie. Tylko w przypadkach bardzo znacznego skrócenia lub obniżenia grzbietu nosa można odnieść wrażenie, że nie są one wynikiem działania natury.
Po operacji nosa może się zmienić barwa głosu.
Nieprawda. Generalnie operacje estetyczne nosa nie mają żadnego wpływu na tembr głosu. Jedynie wówczas gdy dochodzi do odblokowania drożności nosa, głos może się stać mniej nosowy, tak jak ma to miejsce po ustąpieniu kataru.
Ciekawostki związane z plastyką nosa
- Pierwszych operacji rekonstrukcyjnych nosa dokonywano w Indiach 1000 lat przed narodzinami Chrystusa. W Europie, nowoczesna era operacji plastycznych nosa zapoczątkowana została w 1597 roku przez włoskiego chirurga Tagliacozziego, który rekonstruował nosy za pomocą płatów z ramienia.
- Pierwszej estetycznej operacji nosa dokonał wielki niemiecki chirurg Dieffenbach w 1845 roku. Co ciekawe operacja ta została dokonana z zewnętrznych cięć. Dopiero John Orlando Roe w 1887 roku wprowadził technikę zamkniętą – wszystkie cięcia zlokalizowane były wewnątrz nosa.
- Największy wkład w rozwój operacji estetycznych nosa wnieśli chirurdzy niemieccy: Jacques Joseph z Berlina i jego uczeń Aufricht. Do dziś wiele narzędzi stosowanych do plastyki nosa nosi ich nazwiska.
- Pierwszą operację korekcyjną przegrody wykonał w 1890 roku Dent.
- Pierwszej rekonstrukcji ubytku grzbietu nosa z użyciem własnych tkanek dokonał w 1895 roku czeski chirurg Vincenz Czerny. Co ciekawe w przeszłości stosowano do tego celu różnego typu materiały ,takie jak kość słoniowa czy szkło.
- Operacje replantacji (ponownego przyszycia) nosa należą do najtrudniejszych i najrzadszych operacji rekonstrukcyjnych. Do tej pory w literatury medycznej opisano kilkanaście takich przypadków.
dr n.med. Sławomir Łoń,
dr n.med Jarosław Stańczyk,
specjaliści chirurgii plastycznej
Klinika Chirurgii Plastycznej LINEA CORPORIS