Pod nieco eufemistycznym terminem operacji intymnych kryją się zabiegi chirurgiczne wykonywane celem poprawy wyglądu i funkcjonowania narządów płciowych. Operacje estetyczne żeńskich narządów płciowych są jednym z najszybciej rozwijających się obszarów chirurgii plastycznej i jednymi z najczęściej wykonywanych zabiegów z zakresu chirurgii estetycznej. Wśród wyników wyszukiwania na ten temat w wyszukiwarce Google notuje się w skali globalnej 74 000 wyszukiwań miesięcznie.
Najczęściej wykonywaną operacją estetyczną żeńskich narządów płciowych jest zmniejszenie warg sromowych mniejszych (labioplastyka, nymphectomia). Plastyka warg sromowych mniejszych polega na ich zmniejszeniu tak by nie wystawały spod warg sromowych większych. Zabieg wykonywany jest najczęściej w znieczuleniu miejscowym, trwa około 45 min i nie wymaga pozostania w klinice. Powrót do normalnej aktywności fizycznej możliwy jest przeważnie już następnego dnia, a najpóźniej w ciągu kilku dni. Powrót do aktywności seksualnej następuje w ciągu 3-4 tygodni. Poza najczęstszym zabiegiem jakim jest zmniejszenie warg sromowych wykonuje się także vaginoplastykę (zwężenie pochwy) oraz modelowanie okolic narządów płciowych (wzgórka łonowego i warg sromowych większych) za pomocą liposuction.
Przyczyny jakimi kierują się kobiety poddając się operacjom intymnym są wielorakie. Poza czynnikami natury estetycznej takimi jak poczucie zażenowania przy noszeniu niektórych typów strojów czy w sytuacjach intymnych decydują również względy funkcjonalne. Znaczny przerost warg sromowych powoduje kłopoty z higieną i może sprzyjać częstszym infekcjom tej okolicy jak również utrudnia uprawianie niektórych sportów takich jak jazda konna i jazda rowerem. W emitowanym w 2008 roku w Wielkiej Brytanii filmie dokumentalnym na temat operacji intymnych (The Perfect Vagina) zwrócono także uwagę na fakt, że częstym powodem operacji była krytyczna uwaga ze strony partnera wywołująca w kobietach poczucie, że ich narządy płciowe wyglądają nienormalnie. Nie bez znaczenia jest również rosnąca popularność depilowania okolic bikini oraz moda na skąpą bieliznę i skąpe kroje strojów kąpielowych. Na samoświadomość w zakresie wyglądu okolic intymnych i wykreowanie wizerunku “ideału” czy wzorca w tym zakresie ma wpływ według autorów wspomnianego dokumentu przemysł erotyczny oraz łatwość w porównywaniu swojego wyglądu z wyglądem innych kobiet związana z szeroką dostępnością nagości w internecie.
Wymienione czynniki spowodowały ustalenie się wzorca estetycznego wyglądu żeńskich narządów płciowych, w którym fałdy błony śluzowej otaczające łechtaczkę oraz wargi sromowe mniejsze nie wystają ponad poziom warg sromowych większych (tj. nie są bezpośrednio widoczne). W efekcie znaczna część kobiet mających duże wargi sromowe traktuje to jako defekt czy wręcz deformację powodującą gorszą samoocenę oraz utrudniającą nawiązanie kontaktów seksualnych.
Oczywiście najwłaściwszą motywacją i jedyną jaką daje kobiecie wymierne korzyści jest poddanie się zabiegowi dla siebie, dla poprawy własnej akceptacji, a nie przez wzgląd na kogoś innego. Co znaczące, zmniejszenie warg sromowych jest operacją cieszącą się jednym z najwyższych odsetków zadowolonych pacjentek. Jak wynika z badań przeprowadzonych wśród kobiet, które poddały się tego typu zabiegom 93% z nich ma po operacji wyższą samoocenę, u 95% znika dyskomfort fizyczny, a u 71% poprawia się jakość pożycia seksualnego. Do częstych komentarzy po operacji należą: “zoperowałam się i jestem zachwycona rezultatem”, “od wielu lat myślałam o zmniejszeniu warg sromowych, zrobiłam to dla siebie”, “zrobiłam to z powodu dyskomfortu i obrzęku tych okolic zwłaszcza po uprawianiu seksu. Zabieg był komfortowy i nie wiązał się kłopotliwą rekonwalescencją”.
Z lekarskiego punktu widzenia wielkość warg sromowych jest indywidualnym elementem urody i nie ma żadnych norm medycznych pod tym względem. Najczęściej u dojrzałych kobiet wargi sromowe mniejsze są równe albo nieco mniejsze lub nieco większe (brzeg warg sromowych mniejszych widoczny pomiędzy wargami sromowymi większymi) niż wargi sromowe większe. W różnych kulturach panują różne, niekiedy diametralnie różne “wzorce piękności” dotyczące wyglądu tego miejsca. I tak na przykład wśród niektórych plemion afrykańskich długie wargi sromowe mniejsze są niezwykle cenionym elementem urody (tzw. fartuszek hotentocki) w kulturach dalekowschodnich, a zwłaszcza arabskich panują przeciwne wzorce estetyczne – nieomal obowiązkowe jest obrzezanie czyli pozbawienie kobiet warg sromowych mniejszych w ogóle. Duże wargi sromowe są najczęściej cechą wrodzoną. Zdecydowanie rzadziej przerost warg sromowych może być spowodowany intensywnym życiem płciowym, licznymi porodami, podrażnieniem skóry i śluzówek pod wpływem nietrzymania moczu lub przewlekłymi infekcjami pochwy. Tylko w wyjątkowych przypadkach przerost warg sromowych związany jest z zaburzeniami hormonalnymi lub rzadkimi chorobami takimi jak obrzęk chłonny tej okolicy lub mielodysplazaja.
Operacja polega na usunięciu nadmiaru śluzówki, poprawie jej napięcia i przywróceniu estetycznego wyglądu warg sromowych.Wynik zabiegu jest trwały.
Przebieg operacji zależy od metody wybranej przez operatora oraz wielkości warg sromowych. Najstarsza i nadal bardzo często stosowana, zwłaszcza przez ginekologów, metoda polega na obcięciu nadmiaru warg sromowych mniejszych (części wystającej spoza warg sromowych większych) wzdłuż ich całego wolnego brzegu. Mimo skuteczności i prostoty sposób ten ma szereg wad. Przede wszystkim niszczy bardzo ważny element estetyczny jakim jest brzeg wargi sromowej mniejszej. Blizna po zagojeniu ma nie tylko nieestetyczny, nienaturalny wygląd ale również gorsze czucie, co powoduje zmniejszenie doznań erotycznych podczas stosunku. Ponadto, metoda ta redukuje tylko nadmiar szerokości warg sromowych (tj stopień wystawania spoza warg sromowych większych), nie korygując ich nadmiernej długości (stopnia sfałdowania w płaszczyźnie góra – dół tj. w kierunku od łechtaczki do odbytu). Stosunkowo najnowsza i najlepsza metoda estetycznej korekcji warg sromowych mniejszych polega na usunięciu klinowatego fragmentu, w ich górno-środkowej, z reguły najbardziej przerośniętej części. Pozwala to nie tylko na zachowanie ich wolnego brzegu ale również na skrócenie warg sromowych zarówno w zakresie ich szerokości (wystawanie spoza warg większych) jak i długości (pofałdowanie w kierunku góra – dół). Daje to bardzo estetyczny, naturalny wygląd nie budzący skojarzeń z przeprowadzeniem jakiegokolwiek zabiegu. Dzięki zastosowaniu pewnych dodatkowych modyfikacji przebiegu linii cięcia ostateczna blizna po zagojeniu jest na ogół praktycznie niewidoczna.
dr n.med Sławomir Łoń specjalista chirurgii plastycznej z kliniki LINEA CORPORIS