Cukrzyca ciążowa jest poważnym schorzeniem, na które narażone są kobiety spodziewające się dziecka. W związku z tym, że gwałtowne skoki cukru we krwi wpływają na rozwój płodu, istotną rolę odgrywa wczesna diagnostyka, na podstawie której można wdrożyć odpowiednie metody leczenia. Dowiedz się, na czym polega cukrzyca ciążowa i jakie są czynniki ryzyka.
Mianem cukrzycy ciążowej określa się zaburzenie tolerancji węglowodanów, które pierwszy raz zostało rozpoznane w ciąży. Nietolerancja prowadzi do zwiększenia stężenia glukozy we krwi, co ma negatywny wpływ nie tylko na organizm kobiety, ale i płód.
Diagnostyka cukrzycy ciążowej
Typowa cukrzyca ciążowa rozpoznawana jest nie wcześniej niż w 23. tygodniu ciąży. Badanie, tzw. krzywą cukrową, wykonuje się między 24. a 28. tygodniem.
Badanie polega wypiciu 75 g glukozy rozpuszczonej w szklance wody, a następnie na oznaczeniu poziomu glukozy we krwi w teście trójpunktowym:
- na czczo,
- po upływie 1 godziny od wypicia roztworu,
- po upływie 2 godzin od wypicia roztworu.
Cukrzycę ciążową stwierdza się wówczas, gdy jeden z poniższych wyników został przekroczony:
- poziom glukozy na czczo – 5,1-6,9 mmol/l (92-125 mg/dl),
- poziom glukozy po 1 godzinie – ≥ 10 mmol/l (180 mg/dl),
- poziom glukozy po 2 godzinach – 8,5-11 mmol/l (153-199 mg/dl).
Warto przy tym podkreślić, że wykonanie badania przed zakończeniem 23. tygodnia ciąży może dać niewiarygodny wynik, dlatego krzywą cukrową należy przeprowadzić nie wcześniej niż w 24. tygodniu.
Czynniki ryzyka cukrzycy ciążowej
Cukrzyca ciążowa występuje bardzo często u kobiet należących do tzw. grupy ryzyka. Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń tolerancji węglowodanów wymienić można m.in.:
- występowanie w rodzinie cukrzycy typu 2.,
- urodzenie dziecka o masie ciała przekraczającej 4 kg,
- cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach,
- zespół policystycznych jajników,
- wiek powyżej 35 lat,
- nadwagę lub otyłość,
- nadciśnienie tętnicze przed ciążą.
Trzeba jednak mieć świadomość, że cukrzyca ciążowa może ujawnić się także u kobiet, które nie należą do grupy ryzyka. Taką sytuację zwykle traktuje się jako sygnał ostrzegawczy, że organizm ma predyspozycje do zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Na czym polega leczenie cukrzycy ciążowej?
Prawidłowe leczenie cukrzycy odgrywa ważną rolę, ponieważ zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, takich jak np. makrosomia płodu, niedocukrzenie u noworodka.
Leczenie cukrzycy zwykle zaczyna się od wprowadzenia właściwiej diety – takiej, która ogranicza spożycie węglowodanów prostych oraz produktów spożywczych powodujących gwałtowne skoki i spadki glukozy we krwi. Są to przede wszystkim produkty charakteryzujące się wysokim indeksem glikemicznym (IG). Trzeba zatem unikać m.in. pszennego pieczywa, słodyczy, płatków kukurydzianych, napojów słodzonych, kaszy jęczmiennej, bananów, winogron. Nie są wskazane także niektóre warzywa – szczególnie te poddane obróbce termicznej, np. gotowana marchewka, pieczone ziemniaki.
Jeżeli dieta nie przynosi oczekiwanych efektów, wówczas diabetolog podejmuje decyzję o włączeniu insuliny.
W prawidłowym leczeniu cukrzycy znaczenie odgrywa samokontrola glikemii za pomocą glukometru. Pozwala to na stałe monitorowanie poziomu cukru we krwi.